Sáng ngày 05/12/2024, tại Hà Nội, Bộ Nội vụ phối hợp với Hiệp hội Khoa học Hành chính Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học “Phân quyền, phân cấp trong Cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy”. Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long và TS. Trần Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Khoa học hành chính Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ đồng chủ trì Hội thảo.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long và TS. Trần Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội
Khoa học hành chính Việt Nam chủ trì Hội thảo
Dự Hội thảo có các nhà lãnh đạo, nguyên lãnh đạo một số Bộ, ngành Trung ương và địa phương; các nhà khoa học, chuyên gia; lãnh đạo một số đơn vị thuộc, trực thuộc Bộ Nội vụ.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cho biết, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã khẳng định “Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, xác định rõ trách nhiệm giữa Chính phủ với các Bộ, ngành; giữa Chính phủ, các Bộ, ngành với chính quyền địa phương; khắc phục triệt để chồng chéo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn; bảo đảm quản lý nhà nước thống nhất; đồng thời, phát huy vai trò chủ động, sáng tạo, tinh thần trách nhiệm của từng cấp, từng ngành”.
Thứ trưởng cho biết, qua 7 năm thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, với sự nỗ lực và quyết tâm cao, việc tổ chức thực hiện Nghị quyết đã đạt được những kết quả quan trọng, bước đầu tạo chuyển biến tích cực trong đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan, đơn vị, tổ chức trong hệ thống chính trị.
Tuy nhiên, việc sắp xếp tổ chức bộ máy còn bộc lộ sự chưa đồng bộ, thiếu tổng thể, chưa gắn với tinh giản biên chế, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị vẫn còn cồng kềnh, nhiều tầng nấc, nhiều đầu mối; chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác của nhiều cơ quan, đơn vị tổ chức chưa thực sự rõ ràng, còn trùng lắp, chồng chéo, có chỗ bao biện làm thay, có nơi bỏ sót nhiệm vụ.
Đặc biệt, việc phân quyền, phân cấp giữa Trung ương, Chính phủ với chính quyền địa phương chưa thực chất, chưa đồng bộ, hợp lý, chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ của kỷ nguyên mới, làm chậm tiến trình phát triển đất nước, dẫn đến cơ chế xin - cho, dễ nảy sinh tham nhũng, lãng phí và tiêu cực.
Thứ trưởng Trương Hải Long nhấn mạnh, trước yêu cầu cấp bách của cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, việc đẩy mạnh phân quyền, phân cấp giữa Chính phủ, chính quyền địa phương đóng vai trò then chốt, tạo động lực thúc đẩy phát triển, là điều kiện tiên quyết để tổ chức bộ máy “Tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả”, giúp loại bỏ sự chồng chéo, cồng kềnh trong quản lý, giảm thiểu tầng nấc trung gian, nâng cao trách nhiệm, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. Muốn vậy, phải thay đổi căn bản về tư duy để chính quyền địa phương chủ động, sáng tạo, nâng cao năng lực tự quản, tự chịu trách nhiệm. Bên cạnh đó, phân quyền, phân cấp luôn gắn liền với năng lực đội ngũ cán bộ, sự chuẩn bị tốt về nguồn lực đảm bảo, trách nhiệm giải trình và cơ chế kiểm soát quyền lực.
Theo Thứ trưởng Trương Hải Long, Hội thảo là không gian khoa học quý báu để nghe các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo, chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý cùng trao đổi lý luận và thực tiễn về vấn đề phân quyền, phân cấp; mô hình tổ chức hoạt động của chính quyền địa phương trong đẩy mạnh phân quyền, phân cấp, đáp ứng yêu cầu quản trị quốc gia, kiểm soát quyền lực nhà nước, các giải pháp xử lý những rào cản, thực trạng về phân cấp, phân quyền hiện nay. Qua đó tổng kết, đưa ra những kiến nghị, đề xuất, các giải pháp nhằm thực hiện hiệu quả hơn cơ chế này, tạo tiền đề đổi mới và các giải pháp nhằm thực hiện hiệu quả cơ chế này.
Trong đề dẫn hội thảo, TS. Trần Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Khoa học hành chính Việt Nam, Nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, vấn đề phân cấp, phân quyền trong bộ máy Nhà nước từ trung ương đến địa phương có ý nghĩa rất quan trọng, vừa phát huy tính chủ động, tự quyết, tự làm và tự chịu trách nhiệm của địa phương, vừa bảo đảm tính thống nhất trong quản lý quốc gia của Trung ương; đây là vấn đề vừa cấp bách, vừa then chốt, có tính đột phá chiến lược, xóa bỏ các điểm nghẽn để từng địa phương và cả đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển giàu mạnh. Do đó, cần có một cách tiếp cận đúng về tư duy, nhận thức, về thực tiễn đối với phân quyền, phân cấp.
Bên cạnh đó, TS. Trần Anh Tuấn nêu một số vấn đề về thực trạng phân cấp, phân quyền hiện nay ở Việt Nam và gợi mở một số nội dung cần tập trung thảo luận tại Hội thảo.
Trao đổi tại Hội thảo, nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng phân cấp, phân quyền là chủ trương rất lớn và đúng của Đảng, Nhà nước ta. Tuy nhiên, cần phải hiểu đúng, đủ về phân quyền, phân cấp, đồng thời cần nghiên cứu để bỏ cấp trung gian cho phù hợp với tình hình phát triển, kinh tế - xã hội của đất nước. Bên cạnh đó, phân quyền, phân cấp phải luôn gắn với trách nhiệm, kiểm soát quyền lực từ trên xuống, kiểm soát ngang, kiểm soát từ dưới lên và tự kiểm soát.
Ngoài ra, nguyên lãnh đạo một số Bộ, ngành Trung ương và địa phương; các nhà khoa học, chuyên gia cũng đã trao đổi, thảo luận nhiều nội dung liên quan đến phân quyền, phân cấp tại Hội thảo: khái niệm, nguyên tắc, nội hàm, sự cần thiết phải phân quyền, phân cấp trong bối cảnh hiện nay; xác định tiêu chí phân quyền, phân cấp; cơ chế phân quyền, phân cấp; đảm bảo đồng bộ, thống nhất yêu cầu quản lý nhưng phải đảm bảo đúng quy định của Đảng, đảm bảo quyền, lợi ích của Nhà nước, Nhân dân trong phân quyền, phân cấp; phân quyền, phân cấp theo chiều ngang, chiều dọc và trong nội bộ cơ quan với nhau; phân quyền, phân cấp phải gắn với chế độ tài chính, nhân lực;… và đồng tình với việc đề xuất Bộ Nội vụ nghiên cứu để đưa các quy định về phân quyền, phân cấp vào trong những Luật sửa đổi sắp tới: Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và Luật Cán bộ, công chức và những luật liên quan./.
(Một số nội dung và hình ảnh sưu tầm từ Trang thông tin điện tử chính phủ)